«Білім беру» жобасы

Оқу жылының аяқталуына бір жарым ай қалды және мекетептердегі Бірыңғай Ұлттық Тестілеуге дайындық қызу жүріп жатыр. Алдағы аттестаттауға қамқорлықтағы балалар үйінің балалары да үлкен жауапкершілікпен қарап, қыркүйек айынан бастап, ҰБТ-ға дайындық курстарына қатысуда.

Өткен жылдағыдай, біз биылғы түлектерге де зор үміт артамыз. Тесттен сәтті өту оларға Алматының беделді ЖОО-на жол ашады, ал үнемделген сомаға, «Сәби» Қорының әдеттегідей 19 наурызда басталған, Білім беру жобасы – 2012, қатысушылар санын ұлғайтуына мүмкіндік береді.

Қамқорлықтағы балалар үйлерінің барлық жетекшілеріне «Сәби» Қорының білім гранттарын алу үшін, құжаттар қабылдау 19 сәуірде аяқталатынын және көрсетілген күннен кешігіп келген өтініштер қаралмайтынын ескертеміз.

Осы таяуда ғана Алматы қаласындағы №1 және №2 Балалар үйі мен Алматы облысындағы балалар үйіндегі «Сәби» Қорымен қамқорлыққа алынған тәрбиеленуші – 9 және 11 сынып оқушыларына арналған кәсіптік бағыт бойынша тестілеудің екінші (ақпан) кезеңі аяқталды. Бұл іс-шараға 57 адам қатысты.

Кәсіпті дұрыс таңдау – дербес өмір сүруге дайындалып жүрген жеткіншектің негізгі міндеті болып табылады. йтсе де, бүгінгі күні, бұл таңдауды жасау оңай шаруа емес екен. Өздері ұсынып отырған мамандықтар – әлеуметтік игілікке қол жеткізудің кепілі деп сендіруге тырысатын колледждер мен ЖОО-да өтетін көптеген «ашық есіктер күнінен» басқа, шұғылалы жарық, әдемі кеңседе компьютермен жұмыс істеу, жетістіктің белгісі, соған сәйкес жеткілікті өмір сүру санаты деп иландыратын ТВ-дағы жалықтыратын жарнамалар да, жастарда жаңсақ пікір пайда болуына жеткілікті «үлес» қосып жатыр. Қызметтің осындай түрлеріне таңдау жасаған болашақ мектеп бітірушілерде, бәрінен бұрын, көкейлеріндегі арманы заңгер, менеджер, экономист пен қаржыгер болумен астасып жатады.

Бірақ, Қор қызметкерлерінің көпжылдық тәжірибесі көрсетіп отырғандай, балғын жеткіншектер көп жағдайда, біріншіден, кәсіптік нарық жоғарыдағы қажет етпейтін мамандармен аузы-мұрнынан шыға толып кеткенін, ал екіншіден, жұмыс берушілер, балалар үйінің бұрынғы тәрбиеленушілерін, олардың материалдық және заңдық жауапкершілігі жеткіліксіз екендігінен қауіптеніп, жоғарыдағыдай «жайлы» жұмыстарға ықылассыз алатынын түсіне бермейді.

«Кәсіптік бағдар» бағдарламасы бойынша тестілеу, ұлдар мен қыздарға бәрінен бұрын, белгілі бір мамандықтар аясында жұмыстарды орындау үшін бірінші кезекте мінезінің ерекшелігі, қажырлылығы, бейімділігіне сәйкес, қажетті талабы мен сапасы бар білімді таңдауына көмектеседі. Бұл психологтардың пікірі бойынша, болашақ кәсіпте жетістікке жетудің негізгі кепілі болып саналады.

«Сәби» Қайрылымдылық Қорының Оқу бағдарламасының бір бағыты – кәсiптiк бейімделу болып табылады, оның түпкі мақсаты – әлеуметтік мекемелердің түлектеріне болшақтағы мамандықты таңдап алу жөнінде көмек көрсету. Бұл өте жауапты қадам жастардың алдыңғы өміріне үлкен ықпал береді.

Кәсіптік бейімделудің тестілеу жұмыстары біздің күшімізбен жыл сайын екі кезеңмен, яғни қазан және ақпан айларында өтеді. Биылғы бірінші кезеңнің өткеніне бірнеше күн өтті. Осы кезде біздің қамқорлығымыздағы балалар үйінің 55 түлегі қатысты. Ресейлік мамандардың құрастырған «Профориентатор» компьютерлік бағдарламасы 9-шы және 11-шы сыныптағы оқушыларға болашақ мамандықты таңдау бойынша анықтау жүргізеді.

Компьютерлік тестілеудің қорытындыларына сүйеніп екі қадамды дара сарапталу жүргізіледі, алдымен орталықтың жұмыскерлерімен, содан кейін балалар үйлерінің психологтарымен. Ең бастысы балалардың туа біткен бейімдерін дамыту жөнінде мәселе қарастырылады. Сонымен қатар бағдарламамен ұсынылған мамандықтар бойынша қосымша сабақтардың еселеп оқу маңыздылығы жайлы талқылау жүргізіледі. Кәсіптік тестілеумен анықталған мамандық бойынша балалар кейіннен пән білімін жетілдіріп ЖОО-ы мен колледждерге түсуге мүмкіндігін арттырады.

Болашақтағы өз кәсібін дұрыс таңдау – ол өз қабілеттеріңді орындап және жұмыстан толығымен қайтарым алуға мүмкіндік береді.

Алдымыздағы өткен жылда «Сәби» Қоры және оқу орталықпен бірлесіп, қамқорлығымыздағы балалар үйлерінің түлектерін Бірегей Ұлттық Тестілеуге дайындау мақсатымен жұмыс істеді. Енді бұл жұмыс бүгінгі күнде жалғасын табуда. Бұл репетиторлық курстарды өткен бітірушілердің көпшілігіне ЖОО-на мемлекеттік оқу гранттары бойынша оқуға түсуге мүмкіндік берді. Бұндай жақсы нәтиже барлығымызды қуатып отыр – мұғалімдерді, бізді және оқушыларды да.

Біздің Қордың басшылығы, бұндай нәтижелі тәжірибені бағалап, репетиторлармен бірлескен жұмысты ары қарай жалғастыруға бел буды. Үлкен жолдастарының жетістіктеріне тәнті болған келесі жылда оқу бітіретін Алматы және облыстағы балалар үйлерінің оқушылары осы курстарға бара бастады.

Бекітілген бағдарламаға сәйкес, оқушылар 5 пән, оның ішінде төрт негізгі (тарих, математика, қазақ тілі және орыс тілі) және таңдап алынатын бейінді бір пән бойынша білім алатын болады.

Жаңа оқу жылының басталуынан еліміздің кәсіби орта және жоғары оқу орындарының босағасын мыңдаған кешегі мектеп бітірушілер аттады. Осы жылы Оқу жобасы бойынша, «Сәби» Қорының гранттарын иеленген Қазақстанның түпкір-түпкірінің балалар үйі мен интернаттардың 34 тәрбиеленушілері оқуларын бастады, оның ішінде 8 бірінші курст студеттері.

Қордың бұндай қаржылық қолдауын балалар жақсы оқу оқып, белсенді қоғамдық әрекет танытып және сонымен қоса қандай мамандық таңдауының арқасында ала алады.

Өкінішке орай, қазіргі күнде мұғалім немесе логист деген сияқты мамандықтардың беделі әділетсіз төмендетіп жіберілген. Бірақ 10 жыл бойғы оқу саласындағы Қордың жұмыс тәжірибесі, осындай мамандықтар бойынша жұмыс тауып, үлкен болмаса да, бірақ тұрақты табыс әкелетінін көрсетті. Егер балалар ары қарай оқуын жалғастыруға ықылас білдірсе, біз оларды тағы қолдап, әлеуметтік мәртебесін көтеруге себеп қыламыз.

Бірнеше жылдар бойы сәтті жұмыс атқарып келген, «Сәби» Қорының Білім беру жобасы, 2010-2011 оқу жылында да жалғасын тапты. Бұл жобаның басты кезеңі – қазақстандық жетімдердің, ата-анасының қамқорлығынан айырылған балалардың, көп балалы не жағдайы төмен отбасылардан шыққан балалардың жоғарғы оқу орындары мен колледждерде оқу ақысын төлеуi болып табылады.

Соңғы қоңырау соғылып, енді нәтижелерді қорытындылауға болады: Білім беру жобасының 10 қатысушылары осы жылы бiрiншi курсты тамамдап, екiншiсіне өтті, 15-і үшiншi курске бет алып, ал 6 оқушыларымыз көптен күткен маман қағазын қолға алды.

Өкiнiшке орай, мәреге дейiн барлық балаларымыз жеткен жоқ. Кейбiр түлектер студенттiк өмiрдiң қиындықтарымен соқтығысып, әрі қарай оқуды жалғастыруға жігерлік таба алмады. Дегенмен, үздік үлгерімі және белсенді қоғамдық ұстанымы үшін оқу орындарының басшылығы атынан ақысыз бөлімдерге ауысқан балаларды біз мақтан тұтып отырмыз.

Біз жас мамандарымызды құттықтап, оларға кәсіби өсіп және мансаптарының алға басуына, ал білімді жалғастыратын, студеттерімізге – оқу барысында сәттілік пен талпыныс тілейміз.

р жұмыстың ең басты шартысы – ол нәтиже, белгіленген мақсатқа қол жеткізу болып табылады.



«Сәби» Қорының «Білім беру жобасы» аясында, қамқорлығымыздағы балалар үйіндегі алты ай бойы репетиторлық орталығында дайындалған түлектердің жетістіктерінің көрсеткіші болып не табылады? рине, – БҰТ қорытындылары. 



Түлектеріміздің тестілерді жаксы бағамен орындап, енді жоғарғы оқу орындарына мемлекеттік грантпен түсуге үмітті болып отырғанын біз аса қуанышпен хабарлап отырмыз.



Біз болашақ студенттерімізге үлкен жетістіктер тілеп және әрқайсысының таңдаған оқу орнында жаңа білімдерді аса ынтамен және ұқыптылықпен игеруіне сенім білдіреміз.

Алты ай бойы, Білім беру жобасы аясында «Сәби» Қорымен қаржыланған ҰБТ-ге дайындау репетиторлық курстарын, дәлдік және гуманитарлық ғылымдар саласында білімін нығайту мақсатында қамқорлығымыздағы балалар үйлерінің түлектері аса ұқыптылықпен қатысты. Қорытынды нәтижелері, яғни дайындық тестілер көрсеткіштері, бітірушілеріміздің бірнешеуі жоғарғы оқу орындарына ақысыз, мемлекеттік грантымен түсуіне үміттендіріп отыр.

Алайда, маусым айында болатын ҰБТ қорытындысы: жарты жылдық балалар мен ұстаз-жетекшілердің еңбектерінің нәтижесін бағалап, балалар үйлері мен интернаттардың бітірушілерінің әлеуметтік бейімделу үшін репетиторлық орталықпен әрі қарай жұмыс жалғастыру маңызын анықтап беретін болады.

Біз барлық түлектерге Ұлттық Бірыңғай Тестілерді сәтті өткізуіне шын жүректен тілектеспіз!

Алдынғы жаңалықта айтып өткен психологиялық түзету және әлеуметтік бейімделу бағдарламасы бойынша, болашақ өмір алдында тұрған, қамқорлығымыздағы балалар үйлерінің бітірушілерімен бірнеше ай бойы жұмыс жүргізген, кәсіби психолог А. А. Шевченко қорытынды сұхбатын берді.

Өткен жылдың қараша айында «Сәби» Қорымен іске асырылған, балалар үйлерінің бітірушілеріне арналған психологиялық түзету және әлеуметтік бейімделу бағдарламасы аяқталды. Қамқорлығымыздағы үш балалар үйлерінде, алты ай бойы теоретикалық және тәжірибелік жаттығулары жүргізіліп, жақсы нәтижеге жетіп отырмыз. Балалар аса ынталық пен талпыныс көрсетіп, үй шаруашылығын жүргізу, тұрғын-жай орындарын іздестіру, сәтті қарым-қатынастану, кәсіптік бейімделу, жұмысқа тұру және тағы да басқа өз бетімен өмір сүруге қажетті машықтану жаттығуларын толық көлемде игерді.

Мемлекет қамқорлығында болған балалар, есейген кездегі болашақ өміріне аса мән бермейтіні көпшілігімізге мәлім. Психологиялық түзету бағдарламасында қызмет атқарған, кәсіби психолог: «… бітірушілердің көпшілігі, әсіресе балалар үйінде 3-4 жылдан аса болған балалар, күнделікті тіршілік өмірге немқұрайлықпен қарайды. Өзіне өзі қызмет етуге қарапайым икемі де болмай жатады. Ал кейбір жағдайларда әлеуметтік жарым-жартылай мүгедектік болып жатыр», — деп атап өтті.

Психологиялық жаттығулар балаларға жан-дүниесін ашып, сырттай өздерін сынақтан өткізіп, өз мүмкіншіліктеріне баға беріп, болашақ өмірін ойластырып және өздігінен шешім қабылдап үйренуге өз септігін тигізді, бұл біздің бағдарламамыздың басты идеясы болған еді.

Психолог маманының берген сұхбатын біздің сайтымыздың беттерінде жуық арада оқыңыз.